Bệnh động mạch cảnh (CAD) xảy ra khi một hoặc cả hai động mạch cổ chính cung cấp cho não “xơ vữa” và bị tắc nghẽn bởi các mảng bám, tạo thành từ chất béo và cholesterol, dọc theo thành mạch máu (thông qua một quá trình được gọi là xơ vữa động mạch) . CAD là nguyên nhân phổ biến của đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
TRIỆU CHỨNG
Bệnh nhân mắc CAD thường không có triệu chứng và chỉ được chẩn đoán sau một cơn đột quỵ hoặc một cơn đột quỵ thoáng qua do thiếu máu cục bộ (“đột quỵ”). Các triệu chứng phổ biến của đột quỵ bao gồm:
Khó nói, chậm hiểu những gì người khác đang nói. Bệnh nhân có thể bị nhầm lẫn hoặc thấy mình nói ngọng.
Thường cảm thấy tê ở một bên của cơ thể (ở mặt, cánh tay hoặc chân). Bệnh nhân cũng có thể cảm thấy khó khăn khi nâng cả hai tay lên hoặc thấy một bên mặt bị xệ xuống.
Run tay
Chóng mặt đột ngột, mất thăng bằng, khó cử động
Nhìn không rõ một hoặc cả hai mắt hoặc nhạy cảm đột ngột với ánh sáng
Đau đầu đột ngột, dữ dội
Buồn nôn và nôn, khó nuốt
Mất ý thức
NGUYÊN NHÂN / YẾU TỐ RỦI RO
Tuổi tác. Xơ vữa động mạch có thể bắt đầu phát triển trong tuổi trẻ của một người và từ từ tiến triển thành CAD và đột quỵ khi người đó già đi.
Tiền sử gia đình có liên quan tới đột quỵ hoặc xơ vữa động mạch
Tiền sử đột quỵ trước đây
Huyết áp cao
Cholesterol cao
Béo phì hoặc không hoạt động thể chất
Bệnh tiểu đường
Hút thuốc
CHẨN ĐOÁN
Chụp chiếu hay khám sàng là phương pháp được áp dụng để tầm soát đối với những bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ cao đối với CAD. Một số xét nghiệm hình ảnh có thể được thực hiện để chẩn đoán.
Siêu âm
Chụp CT đầu cổ
Chụp MRI đầu cổ
MRA (Chụp mạch cộng hưởng từ)
Chụp động mạch não – còn được gọi là Chụp mạch số hoá xoá nền (DSA), là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu, có xử dụng chất cảm quang nhuộm được đưa vào động mạch cảnh thông qua một ống thông để chụp X-quang.
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
Trong điều trị xơ vữa động mạch, bệnh nhân có thể thực hiện một số thay đổi lối sống để kiểm soát các yếu tố nguy cơ nhằm ngăn ngừa hoặc trì hoãn CAD. Người bệnh cần điều chỉnh lối sống lành mạnh, trường hợp cần thiết có thể dùng kết hợp với thuốc điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc can thiệp bằng phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu.
Nong mạch và đặt stent Nong mạch và đặt stent là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, là một phương pháp điều trị hiệu quả, trong đó bác sĩ mở rộng động mạch để khôi phục lưu lượng máu lên não. Ống thông được đưa vào động mạch, đưa bóng qua và được bơm căng để mở rộng động mạch vùng bị hẹp. Sau đó, stent được đặt vào động mạch để hỗ trợ các thành động mạch và ngăn ngừa tái phát.
Phẫu thuật mở (Cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh) Phương pháp điều trị truyền thống của CAD là phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh, nơi các bác sĩ rạch một đường ở cổ để tiếp cận động mạch để loại bỏ mảng bám hoặc tắc nghẽn, trong niêm mạc của động mạch để khôi phục dòng chảy.
References:
Carotid stenosis. (n.d.). Retrieved January 25, 2022, from https://www.templehealth.org/services/conditions/carotid-stenosis